Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

Bazı yaralar görünmezdir, ama iyileştirilebilir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), kişi hayatını tehdit eden, yoğun korku, çaresizlik veya dehşet yaratan bir olay yaşadıktan sonra ortaya çıkan bir ruh sağlığı problemidir. TSSB, doğal bir travma tepkisinin zamanla kendiliğinden azalmak yerine kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyen kalıcı belirtiler geliştirmesiyle karakterizedir.


TSSB Hangi Durumlarda Gelişir?

TSSB; doğal afetler, ciddi kazalar, fiziksel veya cinsel saldırılar, savaş, çocuklukta ihmal ve istismar gibi yoğun travmatik yaşantılardan sonra gelişebilir. Travmanın doğrudan yaşanması, tanık olunması veya bir başkasının yaşadığı travmatik olaya maruz kalınması TSSB’ye yol açabilir.


TSSB Belirtileri Nelerdir?

TSSB belirtileri dört ana başlık altında toplanır:

1. Yeniden Yaşama Belirtileri

Travmatik olayı tekrar tekrar anımsamak (flashback)
Rahatsız edici rüyalar ve kabuslar
Travmayı hatırlatan durumlarda yoğun fiziksel ve duygusal tepkiler

2. Kaçınma Belirtileri

Travmayı hatırlatan düşünce, duygu veya mekanlardan uzak durma
Duygusal uyuşukluk, insanlardan uzaklaşma
Hatırlamak istememe ve bastırma çabası


3. Olumsuz Duygu ve Düşünceler

Umutsuzluk, suçluluk, utanç hisleri
Kendine ve dünyaya karşı olumsuz inançlar geliştirme
Sevilen insanlara karşı yabancılaşma hissi


4. Aşırı Uyarılmışlık Belirtileri

Sürekli tetikte olma hali
Ani öfke patlamaları, irritabilite
Uyku problemleri
Konsantrasyon güçlüğü
Bu belirtiler travmatik olaydan sonraki ilk birkaç ay içinde başlayabileceği gibi, bazen yıllar sonra da ortaya çıkabilir.



TSSB Neden Oluşur?

Travmanın şiddeti, süresi, kişisel dayanıklılık düzeyi, önceki yaşam deneyimleri ve biyolojik yatkınlık, TSSB gelişiminde rol oynayan başlıca faktörlerdir. Her travma yaşayan bireyde TSSB gelişmeyebilir; ancak yeterli destek alınmadığında, semptomların kalıcı hale gelme riski artar.


TSSB Tedavisi

Travma Sonrası Stres Bozukluğu, doğru ve zamanında müdahalelerle etkili bir şekilde tedavi edilebilen bir ruhsal sağlık sorunudur.

1. Psikoterapi

Travma Odaklı Bilişsel Davranışçı Terapi (T-BDT): Travmatik anıların işlenmesi, travmayla ilgili olumsuz düşüncelerin ve inançların değiştirilmesi amaçlanır.
EMDR Terapisi (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme): Travmatik anıların beyinde yeniden işlenerek, bireyin üzerindeki etkisinin azaltılmasını sağlar.
Şema Terapi ve Duygu Odaklı Terapiler: Derin köklü duygusal etkilerin çalışılması, ilişkisel yaraların onarılması hedeflenir.

2. İlaç Tedavisi

Antidepresanlar ve anksiyolitikler, özellikle yoğun kaygı ve uyku problemlerinin yönetilmesine yardımcı olabilir.
İlaç tedavisi, psikiyatrist kontrolünde uygulanır ve genellikle psikoterapiyle birlikte kullanılır.

3. Destekleyici Yöntemler

Gevşeme ve nefes egzersizleri
Sosyal destek sistemlerinin güçlendirilmesi
Günlük yaşamda stres yönetimi becerilerinin kazandırılması

Kişiye özel hazırlanan terapi planıyla, hem travmanın etkileri işlenmekte hem de yaşamın farklı alanlarında yeniden güçlenmeleri hedeflenmektedir.
İyileşme zaman alabilir, ancak destekle mümkündür. Travmanızın hayatınızı tanımlamasına izin vermeyin. Bilgi almak ve bir adım atmak için iletişime geçebilirsiniz.